Davranışlar ve düşünceleri sağlıklı isteklerle tutarlı hale getirmek duyguların ve fizyolojinin de kontrolünü sağlamaya olanak tanıyor. Bu nedenle davranışlarımızın yönü ve algılanışı oldukça önem kazanıyor.
Çoğu zaman bir yöne doğru ilerlerken bir istek peşinde oluyoruz. Bir isteği gerçekleştirmek için birçok bileşeni bir arada dengeli bir halde tutmamız ve sürdürmemiz gerekiyor.
Okun hedefi tam on ikiden vurabilmesi için buna ihtiyacımız var. Başka bir deyişle, isteğimizi gerçekleştirebilmek ve sürüşün keyfine varmak için tutarlı bir yapı içinde olmamız gerekiyor.
İsteklerin gerçekten yaşanabilir olması için dengede tutmamız gerekenler: Duygularımız, fizyolojimiz, düşüncelerimiz, temel ihtiyaçlarımız ve eylemlerimiz. Bunların hepsinin bir arada ahenkle hareketine toplam davranış deniyor.
Başka bir açıdan isteklerimize doğru sürdüğümüz arabanın tüm parçalarının aynı yöne doğru gidiyor ve sürülüyor olması gerekiyor.
Temel ihtiyaçları karşılamanın bu konudaki önemine bir önceki yazıda değinmiştim. Yazıya buradaki linki takip ederek ulaşabilirsiniz.
Bu yazı içinde ise daha çok eylemlerimizin ve düşüncelerimizin isteklerimizle uyumlu olması üzerinde duracağım.
Eylemlerimiz ve düşüncelerimiz ne kadar uyumlu olursa isteklerimize de o kadar kısa bir yoldan ulaşabiliriz.
Şayet eylemlerimiz, düşüncelerimizden farklı ise ya da bir eylemimizin etkisi hakkına bilgi sahibi değilsek isteklerimize ulaşmamız o kadar güç oluyor.
İsteklerimize doğru ilerlerken kontrol altında tutmamız gereken en zor ikili duygularımız ve fizyolojimiz oluyor. Yine de bu ikiliyi de yönetebilme şansımız var. Duyguları yönetebilmek için pek çok farklı teknikten de yararlanabilirsiniz. Ancak davranışlar ve düşünceleri sağlıklı isteklerle tutarlı hale getirmek duyguların ve fizyolojinin de kontrolünü sağlamaya olanak tanıyor. Bu nedenle davranışlarımızın yönü ve algılanışı oldukça önem kazanıyor.
Davranışın Amacı Nedir?
Davranışlarımız her zaman için bir amaca hizmet eder. Bu amaç ise iki kademelidir.
İlki, dış dünyayı etkilemek.
İkincisi ise, dış dünyayla iletişime geçmek.
Davranışlarla Dış Dünyayı Etkilemek
Hem ihtiyaçlarımızı tatmin etmek hem isteklerimizi gerçekleştirmek için çevremizi şekillendirmeye ihtiyacımız vardır. Bu şekillendirmeyi de davranışlarımızla yaparız. Bir eşyayı taşımak istiyorsak, onu uygun noktasından tutmak ve hedeflediğimiz yere doğru götürür, bırakırız. Bu bir davranış biçimidir. Şayet eşyayı yanlış yerinden tutup kaldırmaya çalışırsak taşımamız ve bulunduğu yeri değiştirmemiz de güçleşecektir.
Bu nedenle isteklerimize doğru giderken davranışlarımızın doğru olduğundan emin olmalıyız. Bunu da ancak istek ve arzularımızı tanımlama ve açık hale getirmekle sağlayabiliriz.
İstekler aydınlatılmamış, sadeleştirilmemiş ise davranışlarda rastgele, karışık ve yanlış hesaplanmış olma olasılığı yüksektir. O zaman işimiz rastlantıya kalır.
Örneğin bir aşk ilişkisi arıyorsanız bu ilişkide nasıl bir tarzı aradığınızı belirlemeniz son derece önemlidir. Sevgi ve destekleyici davranışlar sergileyen bir karşı cins ile birlikte olma isteğiniz var ise, karşılık bulamadığında karşısındaki kişiye saygı göstererek uzaklaşabilir.
Kişi kendi ilişki isteğine göre böyle bir belirlemede bulunmadıysa, dikkatli bir gözlemci olmuyorsa benmerkezci, narsist, aşırı bağımlılık yaratan ve hatta düşmanlığa ulaşabilecek rastgele davranışlarda bulunabilir, bu tür kişileri hayatına alabilir.
Davranışlarla Dış Dünyayla İletişime Geçmek
Davranışlarımız aynı zamanda dış dünyaya bir mesaj ve sinyal göndermektedir. Bu sinyaller bazen kasten, bazen de istemediğimiz mesajları iletir.
Bir başkası sizin davranışınızı gözlemlerken sadece davranışınız hakkında değil; istekleriniz, algınız ve ihtiyaçlarınız hakkında bilgi alır.
Davranışlarınıza eşlik eden düşünceleriniz ve duygularınız mesajın içeriğini bütün olarak etkiler. Bu nedenle hepsinin tutarlı ve birbiriyle bağlantılı olması önemlidir.
Aşk temelli bir ilişki arayan ve bunun nasıl olmasını belirlemiş olan kişi iddialı, kibar ve anlayışlı iletişim araçlarıyla yaklaşmayı seçer. Bunun belirlemesini yapmamış olan birisi ise etkisiz davranışlara teslim olur ve üretken olmayı, ilişkiyi beslemeyen davranışları sergiler.
Davranışlarınız sizi sıkan ya da üzen durumlara yönelik olarak tepkisellik içeriyorsa bu daha çok benzer olayları yaşamanıza neden olacaktır. Bunu değiştirmek içinde hangi davranışınızın hangi amaçtan kaynaklandığına dair ayrıntılı bir analiz yapmanız gerekecektir.
Sevgi içeren ve destekleyici davranışlar bekleyen bir kişinin bu davranışları göremediğinde gösterecek olduğu öfke ve eleştiri aslında dürtüsel bir yaklaşımdan kaynaklanır. Oysa, sevgi içermeyen ve destekleyici olmayan davranışlara yanıt vermemek, sınırlara saygı göstererek uzaklaşmak kendi kişisel alanınızda daha az tahribat yaratır.
Bu anlamda ters yönden de kibar ve saygılı bir ilişki arayan kişinin kendi davranışlarının hangi durumları ortaya çıkardığına dair açık ve net bir bakış açısı içerisinde olması gerekir.
Bunun için kendi içinizde tutarlı olabilmeniz için hangi davranışların sizin için sevgi ifadesi taşıdığını, hangi yaklaşımları destekleyici bulduğunuza dair bir bakış açınız olması gerekir. Ve hatta destekleyici davranışların neler olduğuna karar verdikten sonra bu davranışları gösteren kişilerle ilişki kurma ve bu ilişkileri güçlendirme adına yeni eylemler ve davranışlar belirlemeniz gerekecektir. Bu ikilinin sonunda ise duygularınız ve fizyolojiniz de isteklerinize uygun olarak belirmeye başlayacaktır.
Bazen bunları tek başınıza yapmakta zorluk çekebilirsiniz, o zaman bu konuda çalışan bir uzmanla birlikte ilerlemeyi seçmekte isteklerinize giden yolda destekleyici bir davranış içinde bulunmanız adına atılmış güzel bir adım olacaktır.
İlginizi çekebilecek diğer yazılar:
Ücretsiz abone olarak bireysel, ilişki, çift ve aile danışmanlığı konusunda yayınlanan her yazı için kısa bir mail alabilirsiniz.
Dinlemek isteyebilirsiniz:
Deniz Can kimdir?
Sitede yayınlanan yazıların yazarı.
Bireysel & İlişki & Aile Danışmanı.
Uzman Sosyolog.
Deniz Can'ın yayınlarını dinleyebileceğiniz platformlar:
YASAL UYARI: Sayfada yer alan sağlık ile ilgili bilgiler yalnızca eğitim amaçlıdır ve bir sağlık uzmanı tarafından uygulanan tıbbi tedavinin yerini alması amaçlanmamıştır. Bilgilerin okuyucunun durumuna uygunluğunu belirlemek için mutlaka uzmana danışılmalıdır. Bu sitede yer alan yazıların tümü bana ait olup telif hakkı yasası ile korunmaktadır.