İster daha önceden yapılmış olsun, ister yeni bir seçim yapacak olun dikkat etmeniz gereken birkaç nokta var.
İlk olarak, yaptığınız seçim sizi biyolojik, psikolojik anlamda geliştirmelidir.
İçinde bulunduğumuz çağ için psikoterapistlerin üzerinde durduğu konulardan birisi olan seçim yapmamız ve seçimlerimizin bize ne getirdiği ne verdiği, seçimlerle nasıl bir yaşamı inşa ettiğimiz.
Bundan elli, yüzyıl önce seçim yapma şansımız çok daha azdı. Gerek toplumsal yapı, gerek ekonomik durum ve cinsiyetçilik insanlara belirgin yaşamlar dayatıyordu. Genel olarak psikoterapi problemleri seçim yapma şansının olmamasından, belirli bir kimlik ve yaşam tarzı içinde yaşamak zorunda olunmasından kaynaklanıyordu. O dönemlerde uzmanlar katı ve dayatmacı yaşamın kişiler üzerindeki olumsuz etkileri ve ortaya çıkardığı olumsuz duyguları ile ilgileniyor, onlara bir çıkış yolu arıyordu. Yaşamlarında pozitif duygu yaratmak ve pozitif duyguları beslemek üzerinde yoğunlaşıyorlardı.
Fakat, bugün işler biraz daha farklı bir hal aldı. Psikoloji alanında çalışanlar insanların önündeki seçeneklerin çokluğundan kaynaklı kafa karışıklığı, seçim yapamama durumu üzerinde duruyorlar. Bunun nedenleri arasında tabii ki, değişen dünya düzeninin bireysel yaşamlara olan etkisi var.
Bilim ve teknolojinin ilerlemesi tıpta cinsiyet değişikliğine kadar uzandı. Bilgiye erişimin artması ile birden fazla ilgi alanında uzmanlaşmak kolaylaştı. Tabii, bunun içine teknolojinin sağladığı zaman tasarrufunu da göz önünde bulundurmamız gerekiyor.
İnsan ömrünün sağlıklı beslenme bilgisinin yaygınlaşmasıyla beraber modern tıbbın etkisiyle de uzaması seçim seçeneklerimizi çoğalttı.
Tüm gelişmeler altında yaşamımız boyunca birden çok seçim yapmamız gerekiyor. Önümüze sürekli seçenekler çıkıyor ve aynı zamanda çok daha kısa sürede değişimlerle, yeniliklerle karşılaşıyoruz.
Seçim yapamamak ise olumsuz duygularla baş etme becerimizi kullanamamamızı sağlıyor.
Aynı zamanda seçimsiz kalmaya çalışmak ise bizi dış etkilere açık bırakıyor.
Peki, seçim yaparken nelere dikkat etmeliyiz?
Seçimlerimizi sürdürdüğümüzde belirgin bir süre sonra alışkanlıklarımız haline dönüşecekler ve çok önceden dönüşmüş olanlar da var. İster daha önceden yapılmış olsun, ister yeni bir seçim yapacak olun dikkat etmeniz gereken birkaç nokta var.
İlk olarak, yaptığınız seçim sizi biyolojik, psikolojik anlamda geliştirmelidir.
Sizin kontrolunüz dışında bulunan alanlar ile ilgili seçimler yaparak yüksek beklenti içine girmeniz sizde kendiniz hakkınızda olumsuz duygular oluşmasına neden olur. Sadece bir başkasının onayına bağlı olan seçimleriniz güçsüz, aciz, yetersizlik hissi ile dolmanızı sağlar.
Seçimleriniz sizin üretkenliğinizi arttırıyor olmalıdır. Bir başkasının kontrolüne bırakılan seçimler enerjinizi anlamlı bir şekilde kullanamamanıza ve tükenmişlik hissi yaşamanıza neden olur.
Seçimlerinizi yaparken dikkat etmeniz gereken diğer bir noktada uzun vadede sosyal yanınız arttırmak, sosyal çevrenizi genişletmek ve yakın ilişkilerinizi sürdürmek üzerine olmalıdır. İnsan doğası gereği her zaman karşılıklı ilişkilerden beslenir, ne kadar çok insanla ilişki kurma beceriniz var ise ruhsal, zihinsel sağlığınızda o ölçüde genişler ve korunur.
Olumsuz Duygu Durumlarından Çıkmak İçin Seçimlerinizi Kullanabilir Misiniz?
Genelde size iyi gelmeyen, sizi öfkelendiren, inciten birisiyle görüşmeyi kesmek ya da hayatınızdaki yerini en az etkisi olacak şekilde düzenlemek duygusal, zihinsel, sağlınız ve diğer ilişkilerinizin pozitif bir halde devam etmesi için güzel bir adımdır. Tabii, sürekli kavga etmeyi, tartışmayı, gerilimi seçen ve bu yaşam tarzından hoşlanan bir insan değilseniz.
Bizi olumsuz etkileyen insanlarla kurduğumuz ve yönünü değiştirdiğimiz ilişki şekli aslında seçimdir. Bir ilişkiyi bir halden başka bir hale geçirmeyi seçmişizdir.
Benzer şekilde bedensel hareketinizi, fiziksel aktivitenizi değiştirecek eylem odaklı değişiklikler de ruh halinizi değiştiriyor. Bu ise bizim davranışlarımız ve eylemlerimiz üzerinde en doğrudan kontrol sahibi olan canlı olmamızdan geliyor. Bir eylemimizi değiştirdiğimizde, onu başka bir eylem ile takas ettiğimizde hislerimiz, düşüncelerimiz ve fiziksel sağlığımız üzerinde ani bir değişiklik sağlıyor.
Bu farklı bir eylem seçimi ile yaşamımızda yarattığımız ani değişikliği kalıcı hale getirmek için onu alışkanlığa dönüştürmemiz gerekiyor. Psikiyatristler, mümkünse bu tür olumlu alışkanlıkların olumlu bağımlılıklara dönüşmesi gerektiğini vurguluyorlar. Olumlu bazı bağımlılıklar yaratmanın oldukça zor ve üst seviyede insani bir hedef olduğunu ve her zaman herkes tarafından gerçekleştirilemeyeceğini de vurguluyor. Ve ekiliyorlar; bir kişi olumlu bağımlılık yaratmadan sadece alışkanlık düzeyinde kalarak da sağlıklı bir yaşam sürebilir.
Olumlu bir alışkanlığın hayatımızda yer etmesi için 12 ila 18 ay boyunca hayatımızda tutmamız ve sabırla yerine getirmemiz gerekiyor.
Hayatınızda bu tür bir olumlu alışkanlık geçirmek için ayıracağınız zamanın ve disiplinin sonunda elde edeceğiniz yapıcı bir gelişim, artan sağlıkta bir psikolojik yapı, artan özsaygı ve artan başarı duygusu.
Bazen pozitif duyguların gelişmesi ve pozitif durumların yaşantıların çoğaltılması için bir çiçek gibi yeni, taze ve anlamlı bir şeyi büyütmek daha keyifli ve tatminkar bir yolculuktur.
İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar:
Yazılarla ilgili kısa bir mesajın mail adresinize gelmesi için buradan abonelik başlatabilirsiniz.